Muş Alparslan Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı  Prof.Dr Tamella Aliyeva, kaleme almış olduğu makalede Afşinli Şair Tahir Görenli’yi anlattı.

Kültür,Sanat ve Edebiyatta öncü şehirler arasında bulunan İlçemiz Afşin’in yetiştirdiği ve iki esere imza atan Şair Tahir Görenli’nin ve eserlerinin anlatıldığı Makaleyi bizler de siz kıymetli edebiyatseverler için yayınlıyoruz.

Anadolu’nun Tanınmış Şairi Tahir Göreni”nin Şiirleri Hakkında Genel İnceleme

Prof.Dr.Tamilla Abbashanlı-Aliyeva

Muş Alparslan Üniversitesi,

İletişim Fakültesi Dekanı.

İsterim ki, Tahir Üstadımın şiirlerinin incelenmesine geçmeden önce onu sizlere kısaca tanıtayım.  Şair, yazar, araştırmacı Tahir Görenli 1963 yılında Kahramanmaraş Afşin ilçesi, Armutalan köyünde doğdu. İlkokulu köyünde, Ortaokul ve Lise öğrenimini ise Kahramanmaraş’ta bitirdi. Şiiri çocukluk yıllarında, Hayati Vasfi Taş yürek, Abdurrahim Karakoç, Hacı Yener, Kul Hamit gibi şairleri dinleyerek ilham aldı ve yazmaya başladı. Edebiyat ve halk şiirleriyle ilgili bilgilerini Araştırmacı Yazar, Halk Şairi Mansur Ekmekçi’ den alarak kendini bu alanda daha da geliştirdi. “Zahiri” (bu dünya ehli) adlı mahlasını da Ustası Mansur Ekmekçiden aldı.

Somut Olmayan Kültürel Miras Taşıyıcıları Halk Ozanları-Âşıkları/Şairleri Kültür ve Turizm Bakanlığı Halk Şairi unvanını almıştır.

Bir kamu kurumunda Emekli olan Tahir Görenli, Televizyon programlarına, Türkiye’nin birçok ilinde yapılan uluslararası şiir festivaline ve gecelerine katıldı. Gönüllü olarak Kahramanmaraş Kent Konseyi’ne bağlı Kültür, Edebiyat ve Sanat Çalışma Grubu kurucusu ve başkan yardımcısı olarak görev yaptı.

Edebi yaratıcılığına geldikte demeliyiz ki, şairin bu güne kadar birkaç şiir kitabı yayımlanmış, ister Türkiye’de, isterse de Türk Dünyasında basılan Güldeste Şiir Antolojilerinde şiirleri okurlarla buluşmuştur. Şair hala yazmaya devam ederek hem Türkiye’de, hem yurt dışında yayımlanan edebiyat, kültür, sanat dergilerinde eserleri basılmıştır.

Biz de şairin yeni basılacak kitabına karınca-kararınca bir şeyler yazmayı düşündük ve o yazıyı Sizlere takdim ediyoruz. Şair Tahir Görenli ister ülkesinin isterse de dünyanın derdiyle, sevinci, problemleri ile yaşayan şairdir. Genellikle şairler her zaman dünyanın derdiyle yaşamış, dünyanın derdine çare aramışlar. Şair Tahir Görenli üstatlarının yolu ile giderek, şiirlerinde dünyanın derdine çare bulmak için düşüncelerini okurları ile bölüşmüştür.

Şair Aziz Milletim şirinde şöyle der:

Bir daha söyleyin kurtuluş marşı

Yeniden güçlensin esnafla çarşı

Kardeş kavgasına yalana karşı

Çıkacak güçtesin aziz milletim.

Şairin düşüncesi, millete sevgisi göz önündedir. O hep Türk Milletini mutlu görmek istiyor. Şair bu ülke, millet için can veren Mehmetçikten konuşuyor, onların vatan için şehit olmalarını gözyaşı ve kururla anlatır.  Şair Seninle Sevdik (s.24) şiirinde Anadolu”nun şanlı geçmişini anlatır ve bize bu şanlı geçmişi yaşatan ölmez önderimiz Gazi Mustafa Kemal Paşanın zekâsından, gücünden, kudretinden konuşur. Mustafa Kemal Paşa Çanakkale’de askeriyle bir saf da durarak bu ülkeyi, hansı ki, ülkenin durumu çok ağır idi o dönemlerde. Silah-pusat yok, ekmek yok-Atanın askere verdiği moral vardı:-Bu ülke güçlü, kudretli bir ülke olacak diyordu askerle Gazi Mustafa Paşa. Ve bugün onun dedikleri gerçek oldu. Şair Kalır mıydı? Armutalan (83), Vatana Eder Hıyanet (111) vs şiirlerinde vatan, Millet, Atatürk sevgisini dile getirmiştir.

Bildiğimiz gibi bazi konular vardır ki, onlara evrensel (dünyevi) adlandırılır. T.Görenlin Üstadımızın şiirlerinde de evrensel konular vardır. Yukarına sohbet açtığımız vatan, millet konusu evrenseldir..Şimdi ise şairin şiirlerindeki daha bir evrensel konudan söz açacağız. O da manevi duyguların içinde özüne mahsus yeri olan Aşk, sevgi, sevda konusudur. Şair aşk konusunu iki yönde işlemiştir. Birinci bölüm aşk şiirlerinde seven ve sevilen birbirine kırılmaz tellerle bağlıdır, yani bu gerçek sevda, ebedi aşktır. İkinci bölümdeki aşkın içinde keder, ızdırab, acılar vardır. Şairin Kurban olduğum (25),  Sen gelirsen (44), Kimler bilecek (46), Yardan haber (47), Kapına Geldim (48), Ben Nasıl Edem* (77) vs. şiirlerinde asıl aşktan ve o asıl aşkın “tuz-biberi” olan ayrılık, hasret, hicrandan konuşulur, aslında bunlar asıl aşka çok da zarar vurmuyor.

Şairin dikkatimizi çeken Kurban Olduğum şiiri Azerbaycancın makam şairi Ruslar tarafından öldürülen Mikayil Muşfigin Kurban Olduğum şiirinin etkisini gördük. Her iki şair sevgililerine kurban oluyor. Tahir Görenli Üstadım bu şiiri yazarken M.Müşfiq”den farklı olarak Ozan sanatında dedim de türünü seçmiş veya klasik şiirimizde büyük şairlerin Seba ile sohbetinden etkilenmiştir.

Şair der ya:

Seba yeli, söyle benim yârime

Bülbül gülistana gelsin gelmesin?

Görenli de Zahiri ve Seher Yelini karşılaştırır, onlar sevenin sevdiği ile olan sohbetini okurlara iletir.

Sevgilim aşkımız meyvesin versin

Hakkın huzurunda bana ne dersin

Yüzün gülmez ise beni üzersin

Kara gözlerine kurban olduğum. Zahiri.

Aşkın meyvesini senden beklerim

Duanın üstüne dua eklerim

Gözümün yaşını senden saklarım

Kara gözlerine kurban olduğum. Seher yeli.

Şair Sen Gelirsen (44), Kimler Bilecek (46), Yardan Haber Ver (48), Kapına Geldim 48)   Güle Sözledim, (65), Ben Nasıl Edem (77) vs şiirlerinde aşkın güzelliğinden, sevginin kudretinden söz açmaktadır.

Tahir Görenli”nin kaleme aldığı acılı aşk şiirlerinde sevgilinin sevene yaptığı zulümler dile getirilmektedir. Şair Aşk Çekilmiyor isimli şiirinde yârinden uzak kalan âşık sevgilisiz gecen günleri ömürden saymıyor, gece gündüz uzaklarda olan o vefasız kıza sitem ediyor:

Geceler uykusuz sensiz geçiyor

Gözüme perde indi zor seçiyor

Azrail ömrüme kefen, biçiyor

Uzaktan uzağa aşk çekilmiyor.

Şair Ne olur? Şiirinde aşkın lirirk kahramanı verdiği acıları anlatır. Der ki, aşk seven genci çaresiz bırakmıştır,   zor durumda kalan aşık feleğe yalvarıyor, ona der ki, gözünde bir damla yaş girmedi ve son olarak seven genç yine sevdiğine şöyle bir haber gönderir:- Dağılmış yuvamı kursan ne olur?. Ve burada okur ister istemez o gencin haline acıyor ve ona yardım etmek için çareler arıyor. T.Görenli üstadım 19 şirinde aşk acılarını çeken lirik kahramanların derdini, onlara zulüm eden taş kalpli güzelleri dile getirmektedir.

Şair Tahir Görenli şiirlerinde çağdaş dünyamızın çok sayıda önemli konularını şiirlerinde dile getirmiştir. Örneğin, siyasi konular, Türk Dünyası,  doğa, manevi duygular,  hayatımıza giren çağdaş konular, örneğin, Corona, din, didaktik konular, deprem, tarih, örf-adet, eski günlere özlem vs. Bunların içinde dikkatimizi çeken konulardan üstatlara saygı ve sevgi olarak yazılar şiirler de vardır. Bir de dikkatimiz çeken yaşadığımız dünyanın aynası olan Hiciv türünde yazılan şiirlerdir. Hiciv gerçekten sözün silahıdır ve ya hayatın aynasıdır.

Şair İzleyeceğim (45) didaktik şiirlerinde insanlara önemli mesajlar gönderir,  onları doğru yola sesliyor, bilginlerin düşüncelerinde istifade etmeğe çağırır. Der ki, gel Yunus yürekli ol, gülüşün, yüzün ona benzesin. Aşağıdaki dörtlükte de derin didaktik düşünceleri vardır:

Söylediğim sözden alırsan ibret

Nefsine uyma gel birazcık sabret

İnsan bir damlacık sudan ibaret

Kimseyi kırmadan izleyeceğim.

Tahir Görenli Üstadım şiirlerindeki din konusunu da ustalıkla, sevecen şekilde işlemiştir. Onun bu konuda yazdığı şiirler bunlardır: –

Şair Bulsaydım Derim (42) şiirinde dinimizin, Efendimizin humanizminden söz açıyor, dinimizi örf âdetini dile getirmektedir.

Kâbe etrafını döner müminler

Allah huzurunda olur yeminler

Zemzem içilirse yürek serinler

Gözyaşım Resule, varsaydı derim.

Efendim (122) baştanbaşa Hz.Muhammet ES ithaf olunmuştur. Şairine göre, Peygamberimizin kâinatın ışığıdır, O El Mescidi Aksa ”ya giderken melekler ona eşlik etmişlerdir. Şair Efendimizin Miraç yolculuğundan da konuşuyor.

Miraç yolculuğu çok güzel geçer

Mekke’den tas ile zemzemi içer

Ümmetim diyerek bizleri seçer

Kâinata ışık “olan” efendim.

Tahir Görenli Üstadım Türk Dünyası konusunda çok hassas olduğu yazılarından bellidir. Şair bütün Türk Dünyasında yaşayan kardeşlerini yürekten sevse de bu kitabında Türk Dünyası sevgisini Can Azerbaycan şiiriyle dile getirmiştir. Şairin Türk Dünyası sevgisi bize Yüce Önder Atatürk’ün 1933 yılında Cumhuriyetin 10 yıllığı nedeniyle düzenlenen toplantıda yaptığı konuşmayı hatırlattı. Atamız diyordu:-Bugün Rusya komşumuzdur.  Rusya’nın elinin altında tuttuğu Türk Cumhuriyetleri-yani kardeşlerimiz vardır. Beklemeli değiliz onlar bize gelsinler, biz onlara gitmeliyiz. Bizim onlarla birleştiren manevi değerlerimiz vardır:-Din, Dil, tarihimiz, kültürümüz… Evet, Tahir Üstadım da bunları esas tutarak Türk Dünyasına ayrıca sevgisi vardır. Ve bu sevgiyi Can Azerbaycan şiirinde görmekteyiz. Azerbaycan adı denilende şair önce Karabağ’ı hatırlar ve o bu şiirini Eylül ayının 27 de 2020 yılında Karabağ’da giden ağır savaşlar döneminde kaleme almıştır. Şair şiirini Karabağ’ın şehirleri ile başlasa da 2.ı dörtlükte bu slogana önem veriyor:

Türk’ün Türk’ten başka dostu olmadı

Kardeş sabredecek zaman kalmadı

Vur Allah aşkına vur son bulmadı

Canıma can katar can Azerbaycan.

Şair daha sonra dünyaya önemli mesaj gönderir:

Ey dünya uyuma değişmez sözüm

Çekilsin Ermeni bulunsun çözüm

Turan askerleri can iki gözüm

Canıma can katar can Azerbaycan.

Tahir Görenli Üstadımız şiirlerinde ünlü üstatlarımızı unutmamış, onlara güzel eserler ithaf etmiştir. Ünlü şair v e ozanlarımızdan hümanizmi karşısında dünyanın baş eğdiği, eserlerinin her zaman diller ezberi olduğu dünyayı barışa, sevgiye sesleyen şiirleri YUNESK O”NUN duvarlarında yer bulan, eserleri Arpada müzeleri, çeşmeleri süsleyen Yunus Emre”ye birkaç şiir ithaf etmiştir. O şiirler:-Sarı köylü Yunus, Yunus Dediler, Yunus olalım, Seslendi Mehmet Akif, Asık Reyhani, Ozan Fedai, Aşık Mahzuni vs.

Son sözümüzü demeden bir de onu söylemek istiyoruz ki, Tahir Görenli üstadımızın şiirlerinde okurları yormamak için bazı konuları inceleye bilmedik ve bir de şiirlerinin poetikasına dokunmadık Yani Türkçenin zengin dilini şiirlerinde ustalıkla kullanan Tahir Üstadımın şiirlerin dil ve üslubuna dokunmadık. İnşallah, ömür vefa ederse onu da yaparız. Şimdilik Tahir Üstadımıza bu güzel şiirlerle bizi ve okurları tanış ettiği için Anadol’unun şiir gülistanına bir demet şiir hediye ettiği için onu kutlar, gelecek yaratıcılığında uğurlar dileriz. Ve sözümü şiir çok önemli bir kültür aracı olması hakkında güzel şiir yazan Hüseyin Arifin bu dizeleri ile bitirmek isterim:

Kim diyor şiirin meydanı dardır,

Sonu görünmeyen bir ilkbahardır.

Ne kadar hayat var, şiir de vardır,

Hayatın manası şiir değil mi?