” Sana sarhoşluk veren şeyler hakkında soruyorlar. De ki: ” Onların her ikisinde de insanlar için büyük bir kötülük ve bir takım menfaatler vardır. Her ikisinin yol açtıkları kötülük sağladıkları menfaatten çok daha büyüktür. ” Yine onlar  NEDEN İNFAK EDELİM?” diye soruyorlar. De ki: ” Bağışlanabilen her şeyden”. Böylece Allah size mesajlarını açıklıyor ki , tefekkür edebilesiniz..” ( Bakara sûresi, âyet 219)

     Ayetin yorumu şöyledir:

     ” Cahiliye Arapları içki ve kumar meclislerini aynı zamanda fakir fukaraya ikram ve ” meysir” adı verilen ve âyette yasaklanan kumar çeşidini fakirlere yardım için bir yol olarak görürlerdi. Veresiye bir deve alınıp, oklar çekilerek kumar oynanır, kaybedenler devenin bedelini öder; kazananlar ise etlerini orada bulunanlara bağışlarlardı. 

     Kur’an, bu masum yüzlü kumarı dâhi yasaklamıştır; çünkü  zararları faydasından çoktur. Yardımın daha meşru yolları vardır. Buradaki infak için şu ayeti kerimenin mealini birlikte okuyalım: ”  ( Kur’an Meali)

     ” O hidayete erenler ki, idraki aşan hakikatlere bütünüyle iman ederler. namazı istikamet üzere kılarlar, kendilerine sürekli lütfettiğimiz şeylerden ( ihtiyaç sahiplerine) harcarlar. ” ( Bakara sûresi, âyet 3)

     Yani, ” onlar Allah’a başkalarının yanında olduğu gibi yalnız başlarına kaldıklarında da iman ederler”. Ebu Müslim buradaki ğayb’ın mü’minlerin sıfatı olduğunu savunmuştur. Ğayba iman ruhun kaynağına bağlılıktır. Bu bağı koparan maddeye, dünyaya, mala, mülke, paraya, pula esir.  Ruhunu hayat gemisine kaptan yapan, kopacak fırtınadan niçin korksun?

     ” İstikamet üzere kılarlar”. Bu istikamet sözü  namazın tadil-i erkanından daha çok niyet ve maksadıyla alâkalıdır. Bilindiği üzere, Mâun sûresi bu konuda hayli açıklayıcıdır. İman ve infakın arasında namazın zikredilmesi de oldukça anlamlıdır. O hâlde namazı dos doğru şekilde istikamet üzere kılmaktır.

     Namazı , 1- Uluhiyet tevhidinin bir gereği olarak salt Allah’a has kılmakla, 2- Rububiyet tevhidinin bir gereği olarak da namazla sosyal hayat arasındaki doğrudan ilişkiyi kabullenmekle mümkündür.

      İnfak, yani Allah yolunda vermek ihtiyaçtan artanı vermek olarak teşri kılınmıştır. Medine Müslümanları güçlendikçe bu yükümlülük sınırlandırılmış, zekât miktarı Rasulullah (sav) tarafından düzenlenerek, 1/40 oranında istikrar bulmuştur. Bu ise, Hazreti Ali (ra)’ın ifadesiyle ” Cimrilerin zekâtıdır”..

      Bu ifadelerden anlıyoruz ki, 21 nci çağın zengin Müslümanlarının keselerini, kasalarını açma zamanı gelmiş ve geçmiş bulunmaktadır. Çünkü, 6 Şubat 2023 ” Asrın Felaketi” ile evleri yıkılmış han ve hanümanlari harabe olmuş, dün zengin iken, bu gün mağdur olan insanları düşünmek, acınacak hallerine  aşina olmak lazımdır.

     1/40 zekât düşüncesini gündemde tutarsak, itiraz etmeye haddimiz yok, hakkımızda yok ama, mağdur insanların yarasına 1/40 zekat hesabı merhem olamayacak, dertlerine deva bulmayacaktır. Yani, Hz. Ali’nin muhteşem sözü burada tebarüz ediyor, ” cimrilerin zekâtı” göz doldurmamaktadır. Şu ayeti kerimeleri dikkatlice okuyalım:

     ” Mallarını Allah yolunda harcayanların durumu, yedi başak veren ve her başakta yüz dâne bulunan tohuma benzer. Allah dilediğine kat kat verir: zira Allah, ( rahmetiyle ) sınırsızdır, her şeyi tarifsiz bilendir. ” ( Bakara sûresi, âyet 261)

     ” Mallarını Allah yolunda infak edip de, sonra infak ettiklerini başa kakıp gönül incitmeye kalkışmayanlar, ödüllerini yalnızca Rableri katında bulacaklardır. Artık onlar gelecekten endişe duymayacaklar, geçmişten dolayı mahzun olmayacaklar.” ( Bakara sûresi, âyet 262)

     Bu âyet , daha önce geçen Allah’a güzel bir borç vermekle ilgili âyetin ve infak âyetinin devamı niteliğindedir.Aziz Kur’an; cihad ve infak mes’elesinin üzerinde durmuş, bire yedi yüz ile ifade edilen hakikat, ” kat kat, hadsiz ve hesapsız artışı” ifade eder.

     Öldükten sonra dirilmenin mahiyetini kavramak için nasıl bir zihni yöntem izlenmesi gerektiğini Hz. İbrahim’in şahsında öğreten Kur’an, ruhların dirilişinden insanın Allah için yaptığı ‘ eylemlerin dirilişine’ getiriyor. Tıpkı fizik âlemde ölüp metafizik âlemde dirilen insan gibi, Allah yoluna harcanan servetin de, madde âleminde bir çıktı olmakla birlikte, mânevi âlemde kat kat bereketlenmiş bir girdi olduğunu misallerle açıklıyor.

     Fakirin ihtiyacını gideren zengin, infak işini tam tamamına yerine getirmekle mutlu olmaktadır. Görevini yapmanın bahtiyarlığı içerisinde mescidde mutlu, evinde huzurlu olarak yaşayıp gitmektedir. Zikredilen âyette , daha önce geçen Allah’a güzel bir borç vermekle ilgili âyetin ve infak ayetinin devamı niteliğindedir.

     Âyette bire yedi yüzle ifade edilen hakikat, ” kat kat, hadsiz ve hesapsız artışı” ifade eden bir kinayedir. İlk muhataplar 7, 70 ve 700 sayılarını çokluk ve artış anlamında kullanırlardı. Yani, habbe, ürünüyle tohumu aynı olan bir tür bitkiye verilen addır. Yani her habbe , hem meyve hem tohumdur. İnsan da böyledir  ve bu yüzden muhabbetin eseri olan insan varlık ağacının hem tohumu hem meyvesidir.

     Dolayısıyla, bereketin kaynağı Allah’tır; Allah’ın eşyaya müdahil olduğunu tasdik etmeyen bu berekete nail olamaz.Sevapların çokluktan kinaye olduğunu tasdik etmeyen bu berekete nail olamaz. Çünkü”  Allah, dileğine kat kat verir.” cümlesidir. Birde mes’elenin hakiki boyutunun olduğunu çiftçilikle geçinenlerin yaptığı bir uygulama teyit etmektedir.

     Buna göre ekilen bir buğday tanesinden çıkan çimler çatallandıktan ve kardeşlendikten sonra ayrılmakta ve fide olarak dikilmektedir. Bu yöntemle bir buğday tanesinden iki bin taneden fazla ürün elde edilebilmektedir. Esasen cennet, ” Allah yolunda” harcanmış bir değerin azami getirisini ifade eder.

     Ebedi güzelliğin üretildiği bu merkezlerin tohumu ise, insanın bu dünyada yaptıklarıdır. İşte bu yüzden ” Dünya ahiretin tarlasıdır.”Ayette belirtildiği gibi, müjdeienen verimin elde edilebilmesi için elbette yalnızca ” harcamak” yetmemektedir. Bu harcamayı ahlakî ilkeleri çiğnemeden yapmak ve harcamadan yararlananları incitmemek, yaralamamak gerekir.

      Netice olarak;

      Yapılan infak ve yardımın hasadını dermek için ” başa kakmak” ve ” gönül incitmek” hayır ve hasenatın sevabını iptal ettiğini bilmek lazımdır.

     Verilen  yardımların Allah yolunda yapıldığını ve düşünceyle  ifa edildiğini, gönül hoşnutluğu ile, severek, isteyerek, gönül incitmeden yerine getirmek boynumuzun borcu olmalıdır.

     Bunun sonucunda da, Allah’dan kat kat alacağını, gerisin geriye kendisine döneceğini bilmek imani bir haslet olmalıdır. Çünkü, gelecek endişesi taşımış olsaydı, hayır yapan birisi niçin telaşlansın ki? İnfakda bulunmak bu bir iyi niyet eylemidir. Öylesine zorlanarak, başa kakarak, kalp kırarak yapılmamalıdır.

     İnfak eyleminde aslolan yardım yapma işi, gönül kırma değil, gönül yapma ve gönül alma işi ön plandadır. Zaten iyi davranışda temel espri Allah’ın ihtiyacının olmadığı, insanlara yardımcı olmak maksadıyla, Allah’ın rızasını kazanarak yapmak zarureti vardır

       Allah davası uğruna, Allah’ın emrini yerine getirmek mes’eleye dilbeste olmak, yardıma muhtaç insanın gönlünü kazanmak için sözüyle, davranışlarıyla yardım etmek bir kalbi davranıştır. Güzel söz söylemek sebebiyle, yapılan yardım neticesinde yüce Allah’ın infak sahibini affetmesi, bağışlaması umulur.

     Rabbimiz!.. Tüm infaklarımızı kabul buyursun!.. Selam ve dua ile…

*

     Şerafettin Özdemir