Kur’an islamın en temel kaynağıdır. Kur’an ayetlerinin büyük bir kısmı mühkem ayetlerdir. yani hükmü açık, izaha ihtiyaç olmayan ayetlerdir. Hadis ve sünnet bu muhkem ayetleri teyit eder; yani tasdik eder ve doğrular. Bir kısım ayet ise mücmel ayetlerdir. bu ayetler bir hüküm bildirir ancak, sevgili peygamberimizin pratiği ve izahı ile vüzuha kavuşur. namazın vakitleri ve nasıl kılınacağı, zekatın hangi maldan ne kadar verileceği gibi.
Hadis ve sünnete olan ihtiyacımız gövdenin kol ve bacaklara olan ihtiyacı gibidir. Kol ve bacakları olmayan gövde, bir başkasının yardımı olmadan hiçbir hedefine ulaşamaz. Kur’an gövde ise kol ve bacaklarda hadis ve sünnettir. Bu nedenle hadis ve sünnete başvurmadan, onları rehber edinmeden; kur’anı tam manasıyla hayata taşımamız mümkün olmaz.
Mü’minin peygamberine karşı vazifesi şu üç adımda gerçekleşir. 1- O’na itaat eder yani o’nun hiçbir emrine ve nehyine itiraz etmez. 2- O’na ittiba eder, yani onun izinden gider ve asla önüne geçmez. 3- O’nu örnek alır. Zira Kur’an her konuda o’nun üsve-i hasene(en güzel örnek) olduğunu haber verir. Dolayısıyla da mü’min bütün yönleriyle sevgili peygamberimizi örnek alır.
Burada örnek alma ile taklit etmeyi birbirinden ayırt etmek gerekir. Zira örnek almak şuurlu bir eylemdir. Fail neyi, niçin yaptığının farkındadır. Taklitte ise böyle bir durumdan söz edilemez. Tıpkı küçük çocukların yetişkinleri taklit etmesi gibi ya da papağanların insan sesini çıkartması gibi.
Sevgili Peygamberimizi örnek almamız taklitten öte olmalıdır. Mesela bir hadis-i şeriflerinde “ben nasıl namaz kılıyorsam, siz de öyle kılın” buyuruluyor. Bu hadisten anlayacağımız husus kıyam, kıraat, rüku, secde, tahiyyat ve diğer rükunların nasıl olacağı yönündedir. Farz-ı muhal sevgili peygamberimiz kıyamda fatihayı kıraat ederlerken üçüncü ayette öksürmüş olsalar, bizim o ayeti okurken öķsürmemiz icab etmez. Bizim burada fatihayı kıraat etmemiz örnek almak, öķsürmemiz ise taklit etmek olur. Bir başka örnek ise sevgili peygamberimiz ve arkadaşları bir seyehat esnasında bir mevkide dinlenme ve ihtiyaç molası vermiş olmaları, bizim de o mevkiden geçerken dinlenme ve ihtiyaç molası vermemiz taklit, icab eden yerde mola vermemiz ise örnek alma olur. Bu misalleri alabildiğine çoğaltabiliriz.
Hülasa islamı doğru bir şekilde yaşamamız ancak sevgili peygamberimizin kur’an pratiğini modellemekle mümkün olur.
Selam ve dua ile…
*
Ramazan Tahiroğlu
